Opleiden en professionaliseren

(Regionaal) opleiden en professionaliseren

Om les te mogen geven in de beroepsgerichte profielen op het vmbo, dien je als docent bevoegd te zijn. Uit onderzoek blijkt dat dit nog niet voor alle lessen in het vmbo het geval is. Veel STO-regio’s streven er naar om hun huidige docenten de komende jaren bevoegd te krijgen. Ook nieuwe docenten moeten een bevoegdheid halen voor ze volledig les mogen geven in het vmbo. Dat is geen eenvoudige opgave, want het huidige onderwijsbevoegdhedenstelsel is gecompliceerd, vooral voor vakken in de technische profielen.

Docenten die bevoegd zijn moeten hun bekwaamheid onderhouden. Jaarlijks hebben ze daar ruimte voor in hun aanstelling. Bekwaamheidsonderhoud kan op verschillende manieren plaatsvinden. In dit onderdeel van de docententoolkit wordt hier aandacht aan besteed.

Dit onderdeel van de docententoolkit richt zich vooral op de kwalitatieve kant van het docententekort, namelijk het opleiden en bijscholen van docenten. Centraal staan de vragen, hoe kunnen docenten hun pedagogisch-didactische vaardigheden verbeteren, juiste bevoegdheden halen en voorbereid zijn op de technische innovaties en onderwijsvormen van morgen?

Samen (regionaal) opleiden

Docenten techniek in het vmbo volgen vaak een andere route naar het docentschap dan de “traditionele” route via het voortgezet onderwijs naar de
lerarenopleidingen. Met de toenemende aandacht voor het stimuleren van zij-instroom en hybride docenten zal dit nog vaker het geval zijn. Deze nieuwe
talenten hebben mogelijk al veel vakkennis en praktijkervaring opgedaan en moeten vooral geschoold worden in pedagogiek en didactiek. Hiervoor zijn
maatwerktrajecten nodig. Een actieve samenwerking met de lerarenopleidingen is hierbij van groot belang. Volledige bevoegdheid en fulltime docentschap hoeven daarbij niet het einddoel te zijn; instructeurs, onderwijsassistenten en -ondersteuners en hybride personeel kunnen een zéér waardevolle bijdrage aan het onderwijs leveren.

Subsidies

De kwaliteit van het onderwijs staat of valt met de kwaliteit van de docent. Dat vraagt om voortdurende professionalisering en daarmee om continu te blijven leren. Vanuit SPV is voor beroepsgerichte vmbo docenten een uitgebreid gesubsidieerd scholingsaanbod beschikbaar (www.bijscholingvmbo.nl). Het volgen van een bijscholingscursus of een volledige (leraren)opleiding is echter niet vanzelfsprekend altijd gratis. Vanuit de overheid, brancheorganisaties en andere organisaties zijn daarom er diverse subsidies en toelages beschikbaar om (toekomstige) leraren en scholen hierbij financieel te ondersteunen. In dit artikel geven we een beknopt overzicht van een aantal interessante subsidies en
regelingen met verwijzingen naar de websites van bijbehorende instanties voor aanvullende informatie, voorwaarden en aanvraagprocedures.

Het onderwijsbevoegdhedenstelsel

Wie het heeft over lerarentekort komt al snel op het gesprek over bevoegdheden. Om les te mogen geven op het vmbo moet je als docent beschikken over een tweedegraads bevoegdheid. Dit blijkt in de praktijk geen vanzelfsprekendheid te zijn. Ondanks dat er in totaal maar liefst 384 routes zijn naar docentschap, is niet voor alle vakken binnen het technische vmbo een specifieke lerarenopleiding te volgen. Daarnaast is er sinds de invoering van de nieuwe profielen in het vmbo in 2016 een nieuwe uitdaging bijgekomen: de ‘oude’ bevoegdheden van de techniekdocenten pasten niet meer een-op-een op de nieuwe vakken.

Leren buiten de school

In de huidige tijd, waarin veranderingen en innovaties aan de orde van de dag zijn, is het voor het onderwijs van groot belang om bij te blijven. Dat lukt niet binnen de schoolmuren; het is daarvoor noodzakelijk om de blik naar buiten te richten, relaties op te bouwen met andere scholen, organisaties en het bedrijfsleven, en de netwerken actief te onderhouden. Pas dan ontstaat die kruisbestuiving die zo verhelderend, inspirerend en nodig is. In het artikel “Leren buiten de school” hieronder noemen we een aantal vormen van activiteiten waarin dat contact gegoten kan worden. Meer uitgewerkte praktische tips bij deze activiteiten vindt u in het aanvullende artikel “TIPS bij Leren buiten de school”.

Leren buiten de school  Tips bij Leren buiten de school